Tel Kırma Değişik ve güzel bir işleme çeşididir.Kumaş Kasnağa girerek çalışır.İşleme yapılırken Tel Makas kullanılmadan kıvrılarak kullanıldığı için bu ismi almıştır.XIII yüzyıldan bu yana yapılmaktadır.
Bu işlemin diğer adı da Palu işidir.Bu işleme ilk defa Palu’da yapılmış,gelişmiş ve yayılmış ve yayılmış.Bu nedenle işlemeye ilçenin adı verilmiştir
Palu’da evliliğe namzet her genç kız kendini bu işlemleri yapmak mecburiyetinde hissederdi.Günümüzde bu zihniyet değişmiş,daha kolay işlemler yapma yoluna gidilmiştir.
TEL KIRMA(ÇAKMA PALU İŞİ)
Tel kırma işlemesinde kullanılan tel,Madensel tellerden yapılır,görünüşü ve genişliği gelin teline benzer.Tırnakların arasında hafif sağa,sola bükme ile kırılır.
Tel kırma işlemesinde kullanılan bir iğne vardır.İğnesi yassı ve kısadır.Baş kısmı geniş olup uca doğru incelir.2,5-3 cm boyunda tül deliklerin içerisinde geçebilecek genişliktedir.İğnenin geniş tarafında ve enine doğru iki uzun delik vardır.Tel bunların içerisinden geçer.İğne;altın,gümüş ve pirinç gibi madenlerden yapılır.
Uygulandığı Yerler
Şal,kemer, gece çantası,baş örtüsü,yatak örtüsü,fantezi giyimler,dekoratif süslemelerdir.(Abajur,pano,kutular vb.)
Tel kırma yapılırken dikkat edilecek teknik esaslar
Kumaşın en ve boy ipliklerinin aynı olması
Tül deliklerinin muntazam olması
Tül deliklerinin fazla sık olmaması
Tül kırma iğnesinin iki yanının keskin olması
Kumaşın kasnak bezi kullanılarak gerilmesi
Telin iğneye kısa geçirilmesi.
Telin kıvrıldığı zaman tırnakla değil,parmaklar arasında düzeltilmesi
İşletme esasında her kıvrılan telin kumaşa tırnakla yerleştirilmesi.
İşleme esnasında telin avuç içerisinde değil daima dışında ve düz olarak tutulması
Biten işlemin üzerine kararması için kızgın ütü basılması,tel kırma işi Palu’da eski hanımlardan Bayram Ağa gelin Nurdane hanım tarafından yapılarak günümüze kadar gelmiştir.Şimdilerde ise Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünce açılan kurslarda yeni öğrenciler yetiştirilerek unutulmaya yüz tutmuş bu sanat canlandırılmaya çalışılmaktadır.
Kullanılan Kumaş ve Özellikleri:
İpliği sayılara binen,seyrek dokunmuş ve sert olmayan kumaşlar tercih edilir.Örneğin;Tülbent,Mermerşahi,Şifon,Jorjet,Keten,ipek ve naylon tüllerdir.Keten tül sağlamlık ve işlemeye uygunluğu yönünden tercih edilir.
Kullanılan Araç Gereçler:
Tel Kırma İğnesi
Tel
İşlem Basamakları
İğnenin sivri ucu aşağı doğru tutulur.
Teli üst delikten geçirilir.(iğne iki deliklidir)
İkinci deliğe kadar kıvrılır.
Telin diğer ucunu alt delikten geçirilir ve üst delikten çıkartılır.
Tel tırnakla iğnenin üzerine yerleştirilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder